<p class="ql-block">輞川閑居贈(zèng)裴秀才迪</p><p class="ql-block">王維〔唐代〕</p><p class="ql-block">寒山轉(zhuǎn)蒼翠,秋水日潺湲。</p><p class="ql-block">倚杖柴門外,臨風(fēng)聽暮蟬。</p><p class="ql-block">渡頭馀落日,墟里上孤煙。(馀 一作 余)</p><p class="ql-block">復(fù)值接輿醉,狂歌五柳前。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">譯文及注釋</p><p class="ql-block">譯文</p><p class="ql-block">黃昏時(shí)寒冷的山野變得更加蒼翠,秋水日夜緩緩流淌。</p><p class="ql-block">我拄著拐杖佇立在茅舍的門外,迎風(fēng)細(xì)聽著那暮蟬的吟唱。</p><p class="ql-block">渡口一片寂靜,只剩斜照的落日,村子里升起縷縷炊煙。</p><p class="ql-block">又碰到狂放的裴迪喝醉了酒,在我面前唱歌。</p><p class="ql-block">注釋</p><p class="ql-block">輞川:水名,在今陜西省藍(lán)田縣南終南山下。山麓有宋之問的別墅,后歸王維。王維在那里住了三十多年,直至晚年。裴迪:詩(shī)人,王維的好友,與王維唱和較多。</p><p class="ql-block">轉(zhuǎn)蒼翠:一作“積蒼翠”。轉(zhuǎn):轉(zhuǎn)為,變?yōu)?。蒼翠:青綠色,蒼為灰白色,翠為墨綠色。</p><p class="ql-block">潺湲(chán yuán ):水流聲。這里指水流緩慢的樣子,當(dāng)作為“緩慢地流淌”解。</p><p class="ql-block">聽暮蟬:聆聽秋后的蟬兒的鳴叫。暮蟬:秋后的蟬,這里是指蟬的叫聲。</p><p class="ql-block">渡頭:渡口。余:又作“馀”。</p><p class="ql-block">墟里:村落。孤煙:直升的炊煙,可以是倚門看到的第一縷村煙。</p><p class="ql-block">值:遇到。接輿:陸通先生的字。接輿是春秋時(shí)楚國(guó)人,好養(yǎng)性,假裝瘋狂,不出去做官。在這里以接輿比裴迪。</p><p class="ql-block">五柳:陶淵明。這里詩(shī)人以“五柳先生”自比。這兩句詩(shī)的意思是說,又碰到狂放的裴迪喝醉了酒,在我面前唱歌。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">山居秋暝</p><p class="ql-block">作者:王維【唐】</p><p class="ql-block">空山新雨后,天氣晚來秋。</p><p class="ql-block">明月松間照,清泉石上流。</p><p class="ql-block">竹喧歸浣女,蓮動(dòng)下漁舟。</p><p class="ql-block">隨意春芳歇,王孫自可留。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">注解</p><p class="ql-block">1、螟:夜色。</p><p class="ql-block">2、浣女:洗衣服的女子。</p><p class="ql-block">3、春芳:春草。</p><p class="ql-block">4、歇:干枯。</p><p class="ql-block">譯文</p><p class="ql-block">一場(chǎng)新雨過后,青山特別清朗,</p><p class="ql-block">秋天的傍晚,天氣格外的涼爽。</p><p class="ql-block">明月透過松林撒落斑駁的靜影,</p><p class="ql-block">清泉輕輕地在大石上叮咚流淌。</p><p class="ql-block">竹林傳出歸家洗衣女的談笑聲,</p><p class="ql-block">蓮蓬移動(dòng)了,漁舟正下水撒網(wǎng)。</p><p class="ql-block">任憑春天的芳菲隨時(shí)令消逝吧,</p><p class="ql-block">游子在秋色中,自可留連徜徉。</p><p class="ql-block">賞析</p><p class="ql-block">這是一首寫山水的名詩(shī),于詩(shī)情畫意中寄托詩(shī)人的高潔情懷和對(duì)理想的追求。</p><p class="ql-block">首聯(lián)寫山居秋日薄暮之景,山雨初霽,幽靜閑適,清新宜人。頷聯(lián)寫?zhàn)┰庐?dāng)空,青松如蓋,山泉清冽,流于石上,清幽明凈的自然美景。頸聯(lián)寫聽到竹林喧聲,看到蓮葉分披,發(fā)現(xiàn)了浣女、漁舟。末聯(lián)寫此景美好,是潔身自好的所在。</p><p class="ql-block">全詩(shī)通過對(duì)山水的描繪寄慨言志,含蘊(yùn)豐富,耐人尋味?!懊髟滤砷g照,清泉石上流”實(shí)乃千古佳句。</p><p class="ql-block">完善</p><p class="ql-block">潛在意識(shí)中隱藏著前世的記憶,測(cè)測(cè)你前世真實(shí)的自己</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"> 《歸嵩山作》</p><p class="ql-block"> 作者:王維【唐】</p><p class="ql-block"> 清川帶長(zhǎng)薄,車馬去閑閑。</p><p class="ql-block"> 流水如有意,暮禽相與還。</p><p class="ql-block"> 荒城臨古渡,落日滿秋山。</p><p class="ql-block"> 迢遞嵩高下,歸來且閉關(guān)。</p><p class="ql-block"> </p> <p class="ql-block">譯文</p><p class="ql-block"> 清澈的川水環(huán)繞一片草木,駕車馬徐徐而去從容悠閑。</p><p class="ql-block"> 流水好像對(duì)我充滿了情意,傍晚的鳥兒隨我一同回還。</p><p class="ql-block"> 荒涼的城池靠著古老渡口,落日的余暉灑滿金色秋山。</p><p class="ql-block"> 在遙遠(yuǎn)又高峻的`嵩山腳下,閉上門謝絕世俗度過晚年。</p><p class="ql-block"> 注釋</p><p class="ql-block"> ?、裴陨剑何逶乐唬Q中岳,地處河南省登封市西北面。</p><p class="ql-block"> ?、魄宕ǎ呵迩宓牧魉?dāng)指伊水及其支流。清:一作“晴”。川:河川。帶:圍繞,映帶。?。翰菽緟采兀菽窘诲e(cuò)曰薄。</p><p class="ql-block"> ?、侨ィ盒凶?。閑閑:從容自得的樣子。</p><p class="ql-block"> ⑷暮禽:傍晚的鳥兒。禽:一作“云”。相與:相互作伴。</p><p class="ql-block"> ⑸荒城:按嵩山附近如登封等縣,屢有興廢,荒城當(dāng)為廢縣。臨:當(dāng)著。古渡:指古時(shí)的渡口遺址。</p><p class="ql-block"> ?、侍鲞f:遙遠(yuǎn)的樣子。遞:形容遙遠(yuǎn)。嵩高:嵩山別稱嵩高山。</p><p class="ql-block"> ?、饲遥簩⒁?。閉關(guān):佛家閉門靜修。這里有閉戶不與人來往之意。閉:一作“掩”。</p> <p class="ql-block">終南山</p><p class="ql-block">作者:王維【唐】</p><p class="ql-block">太乙近天都,連山到海隅。</p><p class="ql-block">白云回望合,青靄入看無。</p><p class="ql-block">分野中峰變,陰晴眾壑殊。</p><p class="ql-block">欲投人處宿,隔水問樵夫。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">注解</p><p class="ql-block">1、太乙:即“太一”,終南山主峰,也是終南山別名。</p><p class="ql-block">譯文</p><p class="ql-block">巍巍的太乙山高接天都星,</p><p class="ql-block">山連著山一直蜿蜓到海邊。</p><p class="ql-block">白云繚繞回望中合成一片,</p><p class="ql-block">青靄迷茫進(jìn)入山中都不見。</p><p class="ql-block">中央主峰把終南東西隔開,</p><p class="ql-block">各山間山谷迥異陰晴多變。</p><p class="ql-block">想在山中找個(gè)人家去投宿,</p><p class="ql-block">隔水詢問那樵夫可否方便?</p><p class="ql-block">賞析</p><p class="ql-block">詩(shī)旨在詠嘆終南山的宏偉壯大。首聯(lián)寫遠(yuǎn)景,以藝術(shù)的夸張,極言山之高遠(yuǎn)。頷聯(lián)寫近景,身在山中之所見,鋪敘云氣變幻,移步變形,極富含孕。頸聯(lián)進(jìn)一步寫山之南北遼闊和千巖萬(wàn)壑的千形萬(wàn)態(tài)。末聯(lián)寫為了入山窮勝,想投宿山中人家?!案羲倍贮c(diǎn)出了作者“遠(yuǎn)望”的位置。</p><p class="ql-block">全詩(shī)寫景、寫人、寫物,動(dòng)如脫兔,靜若淑女,有聲有色,意境清新、宛若一幅山水畫。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">酬張少府</p><p class="ql-block">作者:王維【唐】</p><p class="ql-block">晚年惟好靜,萬(wàn)事不關(guān)心。</p><p class="ql-block">自顧無長(zhǎng)策,空知返舊林。</p><p class="ql-block">松風(fēng)吹解帶,山月照彈琴。</p><p class="ql-block">君問窮通理,漁歌入浦深。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">注解</p><p class="ql-block">1、吹解帶:吹著詩(shī)人寬衣解帶時(shí)的閑散心情。</p><p class="ql-block">2、君問兩句:這是勸張少府達(dá)觀,也即要他象漁樵那樣,不因窮通而有得失之患。</p><p class="ql-block">譯文</p><p class="ql-block">晚年只圖個(gè)安靜的環(huán)境,</p><p class="ql-block">對(duì)世事件件都不太關(guān)心。</p><p class="ql-block">自認(rèn)沒有高策可以報(bào)國(guó),</p><p class="ql-block">只好歸隱到這幽靜山林。</p><p class="ql-block">松風(fēng)吹拂我且寬衣解帶,</p><p class="ql-block">山月高照正好弄弦彈琴。</p><p class="ql-block">君若問窮困通達(dá)的道理,</p><p class="ql-block">請(qǐng)聽水邊深處漁歌聲音!</p><p class="ql-block">賞析</p><p class="ql-block">這是一首贈(zèng)友詩(shī)。全詩(shī)著意自述“好靜”之志趣。前四句全是寫情,隱含著偉大抱負(fù)不能實(shí)現(xiàn)之后的矛盾苦悶心情。由于到了晚年。只好“惟好靜”了。頸聯(lián)寫隱逸生活的情趣。末聯(lián)是即景悟情,以問答形式作結(jié),故作玄解,以不管作答。含蓄而富有韻味,灑脫超然、發(fā)人深省。</p><p class="ql-block">全詩(shī)寫情多于寫景。三、四句隱含不滿朝政之牢騷。 </p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">過香積寺</p><p class="ql-block">王維〔唐代〕</p><p class="ql-block">不知香積寺,數(shù)里入云峰。</p><p class="ql-block">古木無人徑,深山何處鐘。</p><p class="ql-block">泉聲咽危石,日色冷青松。</p><p class="ql-block">薄暮空潭曲,安禪制毒龍。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">譯文及注釋</p><p class="ql-block">譯文</p><p class="ql-block">不知香積寺在哪座山中,走了數(shù)里,就進(jìn)入了白云繚繞的山峰。</p><p class="ql-block">古木參天卻沒有人行路徑,深山里何處傳來古寺鳴鐘?</p><p class="ql-block">山中泉水撞擊危石響聲幽咽,日光照在幽深的松林里顯得冷峻。</p><p class="ql-block">日暮時(shí)分,獨(dú)自在空寂的潭邊,安禪入定以治伏塵俗的毒龍。</p><p class="ql-block">注釋</p><p class="ql-block">過:過訪,探望。香積寺:唐代著名寺院,有爭(zhēng)議,一說香積寺在長(zhǎng)安縣(今陜西省西安市)南神禾原上?!惫手芬褟U。一說在河南汝州,今風(fēng)穴寺,唐時(shí)稱香積寺。</p><p class="ql-block">入云峰:登上入云的高峰。</p><p class="ql-block">鐘:寺廟的鐘鳴聲。</p><p class="ql-block">咽:?jiǎn)柩?。危:高的,陡的?!拔J币鉃楦呗柕难率?lt;/p><p class="ql-block">冷青松:為青松所冷。</p><p class="ql-block">薄暮:黃昏。曲:水邊?!鞍捕U”即安靜地打坐,在這里指佛家思想。</p><p class="ql-block">安禪:為佛家術(shù)語(yǔ),指身心安然進(jìn)入清寂寧?kù)o的境界,在這里指佛家思想。毒龍:佛家比喻俗人的邪念妄想。見《涅槃經(jīng)》:“但我住處有一毒龍,想性暴急,恐相危害。”</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">送梓州李使君</p><p class="ql-block">王維〔唐代〕</p><p class="ql-block">萬(wàn)壑樹參天,千山響杜鵑。</p><p class="ql-block">山中一夜雨,樹杪百重泉。</p><p class="ql-block">漢女輸橦布,巴人訟芋田。</p><p class="ql-block">文翁翻教授,不敢倚先賢。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">譯文及注釋</p><p class="ql-block">譯文</p><p class="ql-block">千山萬(wàn)壑之中,到處都是參天大樹,到處都是杜鵑的啼鳴聲。</p><p class="ql-block">山中一夜春雨過后,只見山間飛泉百道,遠(yuǎn)遠(yuǎn)望去,好似懸掛在樹梢一般。</p><p class="ql-block">漢水的婦女辛勞織布納稅,巴人地少常常訴訟爭(zhēng)田。</p><p class="ql-block">望你發(fā)揚(yáng)文翁政績(jī),奮發(fā)有為不負(fù)先賢。</p><p class="ql-block">注釋</p><p class="ql-block">梓州:《唐詩(shī)正音》作“東川”。梓州是隋唐州名,治所在今四川三臺(tái)。李使君:李叔明,先任東川節(jié)度使、遂州刺史,后移鎮(zhèn)梓州。</p><p class="ql-block">壑(hè):山谷。</p><p class="ql-block">杜鵑:鳥名,一名杜宇,又名子規(guī)。</p><p class="ql-block">一夜雨:一作“一半雨”。</p><p class="ql-block">樹杪(miǎo):樹梢。</p><p class="ql-block">漢女:漢水的婦女。</p><p class="ql-block">橦(tóng)布:橦木花織成的布,為梓州特產(chǎn)。</p><p class="ql-block">巴:古國(guó)名,故都在今重慶。</p><p class="ql-block">芋田:蜀中產(chǎn)芋,當(dāng)時(shí)為主糧之一。這句指巴人常為農(nóng)田事發(fā)生訟案。</p><p class="ql-block">文翁:漢景時(shí)為郡太守,政尚寬宏,見蜀地僻陋,乃建造學(xué)宮,誘育人才,使巴蜀日漸開化。</p><p class="ql-block">翻:翻然改變,通“反”。</p><p class="ql-block">先賢:已經(jīng)去世的有才德的人。這里指漢景帝時(shí)蜀郡守。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">漢江臨眺</p><p class="ql-block">王維 〔唐代〕</p><p class="ql-block">楚塞三湘接,荊門九派通。</p><p class="ql-block">江流天地外,山色有無中。</p><p class="ql-block">郡邑浮前浦,波瀾動(dòng)遠(yuǎn)空。</p><p class="ql-block">襄陽(yáng)好風(fēng)日,留醉與山翁。</p> <p class="ql-block">譯文及注釋</p><p class="ql-block">譯文</p><p class="ql-block">漢江流經(jīng)楚塞又折入三湘,西起荊門往東與九江相通。</p><p class="ql-block">江水滔滔遠(yuǎn)去,好像一直涌流到天地之外,兩岸山色時(shí)隱時(shí)現(xiàn),若有若無。</p><p class="ql-block">遠(yuǎn)處的城郭好像在水面上飄動(dòng),波翻浪涌,遼遠(yuǎn)的天空也仿佛為之搖蕩。</p><p class="ql-block">襄陽(yáng)的風(fēng)景天氣好,我愿在此地酣飲陪伴山翁。</p><p class="ql-block">注釋</p><p class="ql-block">漢江:即漢水,流經(jīng)陜西漢中、安康,湖北十堰、襄陽(yáng)、荊門、潛江、仙桃、孝感,到漢口流入長(zhǎng)江。詩(shī)題在元代方回的《瀛奎律髓》中題名為“漢江臨眺”,臨眺,登高遠(yuǎn)望。漢江從襄陽(yáng)城中流過,把襄陽(yáng)與樊城一分為二(合稱“襄樊”),以及襄樊周圍大大小小的無數(shù)城郭(包括襄陽(yáng)城門外的許多“甕城”),一個(gè)個(gè)都像在眼前的水道兩旁漂浮。臨泛江上,隨著小舟在波瀾中搖晃,感覺遠(yuǎn)處的天空都在搖動(dòng),非常恰當(dāng)?shù)乜垲},寫出“臨泛”的獨(dú)特觀感。假如是“漢江臨眺”,就不會(huì)有這樣的感覺。所以此詩(shī)還是應(yīng)題為《漢江臨泛》為是。</p><p class="ql-block">楚塞:楚國(guó)邊境地帶,這里指漢水流域,此地古為楚國(guó)轄區(qū)。三湘:湖南有湘潭、湘陰、湘鄉(xiāng),合稱三湘。一說是漓湘、蒸湘、瀟湘總稱三湘。</p><p class="ql-block">荊門:山名,荊門山,在今湖北宜都縣西北的長(zhǎng)江南岸,戰(zhàn)國(guó)時(shí)為楚之西塞。九派:九條支流,長(zhǎng)江至潯陽(yáng)分為九支。這里指江西九江。</p><p class="ql-block">郡邑:指漢水兩岸的城鎮(zhèn)。浦:水邊。</p><p class="ql-block">好風(fēng)日:一作“風(fēng)日好”,風(fēng)景天氣好。</p><p class="ql-block">山翁:一作“山公”,指山簡(jiǎn),晉代竹林七賢之一山濤的幼子,西晉將領(lǐng),鎮(zhèn)守襄陽(yáng),有政績(jī),好酒,每飲必醉。這里借指襄陽(yáng)地方官。</p> <p class="ql-block">終南別業(yè)</p><p class="ql-block">王維〔唐代〕</p><p class="ql-block">中歲頗好道,晚家南山陲。</p><p class="ql-block">興來每獨(dú)往,勝事空自知。</p><p class="ql-block">行到水窮處,坐看云起時(shí)。</p><p class="ql-block">偶然值林叟,談笑無還期。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">譯文及注釋</p><p class="ql-block">譯文</p><p class="ql-block">中年以后存有較濃的好道之心,直到晚年才安家于終南山邊陲。</p><p class="ql-block">興趣濃時(shí)常常獨(dú)來獨(dú)往去游玩,有快樂的事自我欣賞自我陶醉。</p><p class="ql-block">間或走到水的盡頭去尋求源流,間或坐看上升的云霧千變?nèi)f化。</p><p class="ql-block">偶然在林間遇見個(gè)把鄉(xiāng)村父老,偶與他談笑聊天每每忘了還家。</p><p class="ql-block">注釋</p><p class="ql-block">中歲:中年。好(hào):喜好。道:這里指佛教。</p><p class="ql-block">家:安家。</p><p class="ql-block">南山:即終南山。</p><p class="ql-block">陲(chuí):邊緣,旁邊,邊境。</p><p class="ql-block">南山陲:指輞川別墅所在地,意思是終南山腳下。</p><p class="ql-block">勝事:美好的事。</p><p class="ql-block">值:遇到。叟(sǒu):老翁。</p><p class="ql-block">無還期:沒有回還的準(zhǔn)確時(shí)間。</p>