<p class="ql-block"><b>小編贅語(yǔ)</b></p><p class="ql-block">中華詩(shī)詞,博大精深。</p><p class="ql-block">詩(shī)有譜,詞有格,曲分南北。</p><p class="ql-block">自度曲(納蘭性德),度詞、新詞(王國(guó)欽),非率性而為之,須有扎實(shí)的文字功底和深厚的詩(shī)詞理論基礎(chǔ),還要有豐富的創(chuàng)作實(shí)踐。</p><p class="ql-block">古風(fēng),絕不是順口溜,而是更高古,更見功力和思想;否則便是貽笑大方,只能成為“抽屜里的文學(xué)”或者孤芳自賞(王保平|趙魯白)。</p><p class="ql-block">言而總之,“離譜”“出格”,要么是學(xué)養(yǎng)不深,要么是自以為是,而后者更可怕、更可惡,遺患無(wú)窮!</p><p class="ql-block"><b>(2025-01-08)</b></p> <p class="ql-block"><b>一文弄懂詩(shī)詞“拗救”(值得收藏)</b></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b>美文潤(rùn)疆 美文潤(rùn)疆</b></p><p class="ql-block"><b> 2025年01月09日 00:11 新疆 2025年第7期</b></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b>一文弄懂詩(shī)詞“拗救”</b></p><p class="ql-block">曾經(jīng)有人說(shuō),寫格律詩(shī)好像“帶著腳鐐跳舞”,稍不注意就會(huì)“拗住”,需要“拗救”。</p><p class="ql-block">首先解釋什么叫拗句?凡是不依正常格律的句子就叫拗句。</p><p class="ql-block">“拗”,分為小拗、大拗。小拗是指五言的第一、三字(七言第三、五字)不合規(guī)定平仄。</p><p class="ql-block">大拗則指五言“仄仄平平仄”、七言“平平仄仄平平仄”這兩個(gè)句型中,五言的第四個(gè)字、七言的第六個(gè)字該用平聲,卻用了仄聲。大拗是比較嚴(yán)重的拗,必須拗救。</p><p class="ql-block"><b>1.孤平</b></p><p class="ql-block">孤平是指平腳的句子,除了韻腳的平聲之外只有一個(gè)平聲字。</p><p class="ql-block">比如,五言“平平仄仄平”和七言“仄仄平平仄仄平”句型中,除韻腳之外,如果只有一個(gè)平聲字,即為孤平。</p><p class="ql-block">對(duì)照上面五言,第一字必須用平聲字,而不能用仄聲字。上面七言,第三字必須用平聲字,而不能用仄聲字。</p><p class="ql-block"><b>孤平,是律詩(shī)之大忌。唐代律詩(shī)中幾乎沒有孤平,《全唐詩(shī)》中也很少。</b></p><p class="ql-block">比如,高適《淇上送韋司倉(cāng)》:“醉多適不愁”,“醉”應(yīng)平卻仄了。</p><p class="ql-block">李頎《野老暴背》:“百歲老翁不種田”,老應(yīng)平而仄了。</p><p class="ql-block">在科舉時(shí)代,試帖詩(shī)不論作得多么好,如果犯了孤平,就算不及格??梢姽湃藢?duì)此重是的程度。</p><p class="ql-block">關(guān)于孤平,歷來(lái)有些紛爭(zhēng),存在兩種定義。一種說(shuō)法是王力先生提出的。定義是,孤平只存在于“平平仄仄平”句式中。延伸到七言,只在“仄仄平平仄仄平 ”句式中。</p><p class="ql-block">另一種說(shuō)法是啟功先生提出的。定義是,兩仄夾一平,即為孤平。但是歷來(lái)推崇的是王力先生的定義。</p><p class="ql-block"><b>2.拗救</b></p><p class="ql-block">拗救是律詩(shī)、絕句常用的技法,填詞、作曲有時(shí)也用。</p><p class="ql-block">拗救有兩個(gè)意思,拗,是指該用平聲的地方用了仄聲。救,是指該用平聲的地方,用了仄聲后,必須在適當(dāng)?shù)奈蛔由涎a(bǔ)償一個(gè)平聲。</p><p class="ql-block"><b>律詩(shī)中如果多用這種句子,就變成古風(fēng)式的律詩(shī)了。</b></p><p class="ql-block">為了避免孤平,在律絕中就現(xiàn)出一種特定的格式,比如,五言“平平仄平仄”和七言“仄仄平平仄平仄”。</p><p class="ql-block">王力先生稱其為特定的平仄格式,在唐、宋的律詩(shī)中很常見。<b>但多用于律詩(shī)的第七句。</b></p><p class="ql-block">如:《送瘟神(其二)》中的“我欲因之夢(mèng)寥廓”;李白《渡荊門送別》“仍憐故鄉(xiāng)水”等。</p><p class="ql-block"><b>3.句型</b></p><p class="ql-block">格律詩(shī)共有4個(gè)基本句子,所有的格律詩(shī)每一句都是以下四種句子中的一句。</p><p class="ql-block">①</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄(平平平仄仄)</p><p class="ql-block">中仄中平平仄仄(中平平仄仄)</p><p class="ql-block">②</p><p class="ql-block">平平仄仄仄平平(仄仄仄平平)</p><p class="ql-block">中平中仄仄平平(中仄仄平平)</p><p class="ql-block">③</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄(仄仄平平仄)</p><p class="ql-block">中平中仄平平仄(中仄平平仄)</p><p class="ql-block">④</p><p class="ql-block">仄仄平平仄仄平(平平仄仄平)</p><p class="ql-block">中仄平平仄仄平(平平仄仄平)</p><p class="ql-block">(中:表示規(guī)定此處的字,可平可仄,但盡量依照標(biāo)準(zhǔn)而作)</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">4.拗救的幾種情況(本句互救、對(duì)句拗救、對(duì)句拗救、出句半拗、本句隔位救、對(duì)句半拗)</p><p class="ql-block"><b>本句互救</b></p><p class="ql-block">《淮中晚泊犢頭》宋/蘇舜欽</p><p class="ql-block">晚泊孤舟古祠下,滿川風(fēng)雨看潮生。</p><p class="ql-block">仄仄平平仄平仄,仄平平仄仄平平。</p><p class="ql-block">古和祠互換平仄拗救(此時(shí)孤字不可以仄)。</p><p class="ql-block">標(biāo)準(zhǔn)句型對(duì)照:</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。</p><p class="ql-block"><b>對(duì)句拗救(大拗必救)</b></p><p class="ql-block">《漁村話圖》金/克懷英</p><p class="ql-block">江村清景皆畫本,畫里更傳詩(shī)語(yǔ)聲。</p><p class="ql-block">平平平仄平仄仄,仄仄仄平平仄平。</p><p class="ql-block">詩(shī)拗救了畫。</p><p class="ql-block">標(biāo)準(zhǔn)句型對(duì)照:</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。</p><p class="ql-block"><b>出句半拗(可平可仄)</b></p><p class="ql-block">《絕句》宋/志南</p><p class="ql-block">沾衣欲濕杏花雨,吹面不寒楊柳風(fēng)。</p><p class="ql-block">平平仄仄仄平仄,平仄仄平平仄平。</p><p class="ql-block">杏半拗,可平可仄。</p><p class="ql-block">救也可以,本例中楊拗救了杏。不救也可以。</p><p class="ql-block">標(biāo)準(zhǔn)句型對(duì)照:</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。</p><p class="ql-block">《贈(zèng)友人》唐/李白</p><p class="ql-block">此地一為別,孤蓬萬(wàn)里征。</p><p class="ql-block">仄仄仄平仄,平平仄仄平。</p><p class="ql-block">出句半拗,但對(duì)句未進(jìn)行拗救,第三個(gè)字“萬(wàn)”仍為仄,并未特意變成平。</p><p class="ql-block">標(biāo)準(zhǔn)句型對(duì)照:</p><p class="ql-block">仄仄平平仄,平平仄仄平。</p><p class="ql-block"><b>本句隔位救(孤平救)</b></p><p class="ql-block">《絕句》宋/志南</p><p class="ql-block">沾衣欲濕杏花雨,吹面不寒楊柳風(fēng)。</p><p class="ql-block">平平仄仄仄平仄,平仄仄平平仄平。</p><p class="ql-block">楊拗救了不。</p><p class="ql-block">標(biāo)準(zhǔn)句型對(duì)照:</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。</p><p class="ql-block">《夜宿山寺》唐/李白</p><p class="ql-block">不敢高聲語(yǔ),恐驚天上人。</p><p class="ql-block">仄仄平平仄,仄平平仄平。</p><p class="ql-block">以天字,解決恐字的出律。</p><p class="ql-block">標(biāo)準(zhǔn)句型對(duì)照:</p><p class="ql-block">仄仄平平仄,平平仄仄平。</p><p class="ql-block">這種拗句的補(bǔ)救辦法是把第三個(gè)字的仄聲改為平聲,變成“仄平平仄平”,就算合律了。</p><p class="ql-block"><b>對(duì)句半拗(可平可仄,小拗可救可不救)</b></p><p class="ql-block">《絕句》宋/志南</p><p class="ql-block">沾衣欲濕杏花雨,吹面不寒楊柳風(fēng)。</p><p class="ql-block">平平仄仄仄平仄,平仄仄平平仄平。</p><p class="ql-block">楊半拗,可平可仄。</p><p class="ql-block">標(biāo)準(zhǔn)句型對(duì)照:</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。</p><p class="ql-block"><b>格律詩(shī)的所有拗救主要是以上這些,至于所謂的三仄尾、四仄尾、五仄尾、七連仄、仄平仄平仄,都有爭(zhēng)議,不屬于正常的拗救范圍,一般不用。</b></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">縱觀基本句式的變化,有如下規(guī)律:第一、三、四,這3個(gè)位置的字,平仄都有可能發(fā)生變化。</p><p class="ql-block"><b>但是,第二字、尾字,這兩個(gè)位置的字,平仄是絕不改變的。</b></p><p class="ql-block"><b>這就是為什么說(shuō)到一個(gè)句式是“平起”還是“仄起”,不看第一字,而要看第二字。</b></p><p class="ql-block"><b>說(shuō)到一個(gè)句式是“平收”還是“仄收”時(shí),要看尾字。</b></p><p class="ql-block">小拗,每個(gè)句式中都有。大拗,分為對(duì)句拗救、句內(nèi)拗救、孤平拗救3種。小拗可以不救,大拗必須救。</p><p class="ql-block">關(guān)于“一三五不論,二四六分明”(五絕是“一三不論,二四分明”)的律詩(shī)口訣,應(yīng)該是在不出現(xiàn)大拗、孤平、三仄尾、三平尾的前提下,才能適用。</p><p class="ql-block"><b>——感謝閱讀.美文潤(rùn)疆——</b></p><p class="ql-block"><b>?</b></p><p class="ql-block">(版主鄭梅玲,系巴州詩(shī)詞協(xié)會(huì)副會(huì)長(zhǎng))</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><b>望岳雅集公益詩(shī)詞學(xué)校三期高級(jí)班Z3班第三次作業(yè)</b></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b>學(xué)員:趙魯白</b></p><p class="ql-block"><b>學(xué)號(hào):WYG3-Z3-09</b></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">1.冬至(下平十四寒)</p><p class="ql-block">時(shí)光不停歇,陽(yáng)景極南端。</p><p class="ql-block">餃餌騰香氣,爺孫把酒歡。</p><p class="ql-block"><b>首句特拗句式平平仄平仄(一般用在第3句或第7句,更多見于第7句!)</b></p><p class="ql-block">2.冬日梨城(下平七陽(yáng))</p><p class="ql-block">雪嶺著銀裝,大河鵝鴨狂。</p><p class="ql-block">豐年西域樂,詩(shī)賦在心房。</p><p class="ql-block"><b>次句孤平自救:仄平平仄平。</b></p><p class="ql-block">3.冬至日懷鄉(xiāng)(下平七陽(yáng))</p><p class="ql-block">今天冬至到,餃餌溢清香</p><p class="ql-block">西域雪飄落,素心歌洛陽(yáng)。</p><p class="ql-block"><b>尾聯(lián)小拗對(duì)句相救:平仄仄平仄,仄平平仄平。</b></p><p class="ql-block">4.冬日即景(上平四支)</p><p class="ql-block">西嶺飛瑞雪,梨城風(fēng)景奇。</p><p class="ql-block">天鵝冰河唱,墻外紅梅開。</p><p class="ql-block"><b>首聯(lián)大拗一型對(duì)句相救:平仄平仄仄,平平平仄平。</b></p><p class="ql-block">5.雪蓮(上平十灰)</p><p class="ql-block">西域峻嶺極,雪蓮花自開。</p><p class="ql-block">莫言寒徹骨,傲氣烈心來(lái)。</p><p class="ql-block"><b>首聯(lián)大拗二型對(duì)句相救:平仄仄仄仄,仄平平仄平。</b></p><p class="ql-block">2024.12.22</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b>(作者又名張廷敬,系巴州詩(shī)詞協(xié)會(huì)會(huì)員、揚(yáng)州市詩(shī)詞協(xié)會(huì)會(huì)員、中華詩(shī)詞學(xué)會(huì)會(huì)員)</b></p> <p class="ql-block"><b>格律詩(shī)寫作平仄對(duì)照表</b></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b>原創(chuàng) 十二 醉是俠風(fēng)骨</b></p><p class="ql-block"><b> 2025年01月09日 00:02 湖南 </b></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">考慮到最近都沒講格律基礎(chǔ)知識(shí),很多新的詩(shī)友還有對(duì)格律不太掌握的情況,今天再詳細(xì)列出格律詩(shī)的格律對(duì)照表(這里把仄韻格式一并加入,共二十八式)。想了解更多的請(qǐng)查閱前面歷史發(fā)文進(jìn)一步學(xué)習(xí)。感謝大家的關(guān)注和支持支持。</p><p class="ql-block">一、五絕</p><p class="ql-block">五言絕句的省稱。指五言律絕。四句二韻或三韻。平仄韻定格共八式。</p><p class="ql-block">(1)首句仄起不入平韻式</p><p class="ql-block">仄仄平平仄,平平仄仄平。平平平仄仄,仄仄仄平平。</p><p class="ql-block">(2)首句平起不入仄韻式</p><p class="ql-block">平平仄仄平,仄仄平平仄。仄仄仄平平,平平平仄仄。</p><p class="ql-block">(3)首句仄起入平韻式</p><p class="ql-block">仄仄仄平平,平平仄仄平。平平平仄仄,仄仄仄平平。</p><p class="ql-block">(4)首句平起入仄韻式</p><p class="ql-block">平平平仄仄,仄仄平平仄。仄仄仄平平,平平平仄仄。</p><p class="ql-block">(5)首句平起不入平韻式</p><p class="ql-block">平平平仄仄,仄仄仄平平。仄仄平平仄,平平仄仄平。</p><p class="ql-block">(6)首句仄起不入仄韻式</p><p class="ql-block">仄仄仄平平,平平平仄仄。平平仄仄平,仄仄平平仄。</p><p class="ql-block">(7)首句平起入平韻式</p><p class="ql-block">平平仄仄平,仄仄仄平平。仄仄平平仄,平平仄仄平。</p><p class="ql-block">(8)首句仄起入仄韻式</p><p class="ql-block">仄仄平平仄,平平平仄仄。平平仄仄平,仄仄平平仄。</p><p class="ql-block">注:仄起式,指首句第二字為仄聲;平起式,指首句第二字為平聲。</p><p class="ql-block">二、五律</p><p class="ql-block">五言律詩(shī)的省稱。八句四韻或五韻。平仄韻定格共八式。</p><p class="ql-block">(1)首句仄起不入平韻式</p><p class="ql-block">仄仄平平仄,平平仄仄平。平平平仄仄,仄仄仄平平。</p><p class="ql-block">仄仄平平仄,平平仄仄平。平平平仄仄,仄仄仄平平。</p><p class="ql-block">(2)首句平起不入仄韻式</p><p class="ql-block">平平仄仄平,仄仄平平仄。仄仄仄平平,平平平仄仄。</p><p class="ql-block">平平仄仄平,仄仄平平仄。仄仄仄平平,平平平仄仄。</p><p class="ql-block">(3)首句仄起入平韻式</p><p class="ql-block">仄仄仄平平,平平仄仄平。平平平仄仄,仄仄仄平平。</p><p class="ql-block">仄仄平平仄,平平仄仄平。平平平仄仄,仄仄仄平平。</p><p class="ql-block">(4)首句平起入仄韻式</p><p class="ql-block">平平平仄仄,仄仄平平仄。仄仄仄平平,平平平仄仄。</p><p class="ql-block">平平仄仄平,仄仄平平仄。仄仄仄平平,平平平仄仄。</p><p class="ql-block">(5)首句平起不入平韻式</p><p class="ql-block">平平平仄仄,仄仄仄平平。仄仄平平仄,平平仄仄平。</p><p class="ql-block">平平平仄仄,仄仄仄平平。仄仄平平仄,平平仄仄平。</p><p class="ql-block">(6)首句仄起不入仄韻式</p><p class="ql-block">仄仄仄平平,平平平仄仄。平平仄仄平,仄仄平平仄。</p><p class="ql-block">仄仄仄平平,平平平仄仄。平平仄仄平,仄仄平平仄。</p><p class="ql-block">(7)首句平起入平韻式</p><p class="ql-block">平平仄仄平,仄仄仄平平。仄仄平平仄,平平仄仄平。</p><p class="ql-block">平平平仄仄,仄仄仄平平。仄仄平平仄,平平仄仄平。</p><p class="ql-block">(8)首句仄起入仄韻式</p><p class="ql-block">仄仄平平仄,平平平仄仄。平平仄仄平,仄仄平平仄。</p><p class="ql-block">仄仄仄平平,平平平仄仄。平平仄仄平,仄仄平平仄。</p><p class="ql-block">三、七絕</p><p class="ql-block">七言絕句的省稱。指七言律絕。四句二韻或三韻。平仄韻定格共六式。</p><p class="ql-block">(1)首句平起入平韻式</p><p class="ql-block">平平仄仄仄平平,仄仄平平仄仄平。仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。</p><p class="ql-block">(2)首句平起不入平韻式</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。</p><p class="ql-block">(3)首句仄起入平韻式</p><p class="ql-block">仄仄平平仄仄平,平平仄仄仄平平。平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。</p><p class="ql-block">(4)首句仄起不入平韻式</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。</p><p class="ql-block">(5)仄韻平起式</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,仄仄平平平仄仄。仄仄平平仄仄平,平平仄仄平平仄</p><p class="ql-block">(6)仄韻仄起式</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,平平仄仄平平仄。平平仄仄仄平平,仄仄平平平仄仄。</p><p class="ql-block">四、七律</p><p class="ql-block">七言律詩(shī)的省稱。八句四韻或五韻。平仄韻定格共六式。</p><p class="ql-block">(1)首句平起入平韻式</p><p class="ql-block">平平仄仄仄平平,仄仄平平仄仄平。仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。</p><p class="ql-block">(2)首句平起不入平韻式</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。</p><p class="ql-block">(3)首句仄起入平韻式</p><p class="ql-block">仄仄平平仄仄平,平平仄仄仄平平。平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。</p><p class="ql-block">(4)首句仄起不入平韻式</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。</p><p class="ql-block">(5)仄韻平起式</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,仄仄平平平仄仄。仄仄平平仄仄平,平平仄仄平平仄。</p><p class="ql-block">平平仄仄仄平平,仄仄平平平仄仄。仄仄平平仄仄平,平平仄仄平平仄。</p><p class="ql-block">(6)仄韻仄起式</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,平平仄仄平平仄。平平仄仄仄平平,仄仄平平平仄仄。</p><p class="ql-block">仄仄平平仄仄平,平平仄仄平平仄。平平仄仄仄平平,仄仄平平平仄仄。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">感謝閱讀</p><p class="ql-block">—— The</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b><span class="ql-cursor">?</span>(一般認(rèn)為:押仄韻不屬于格律詩(shī),屬于古風(fēng)!)</b></p> <p class="ql-block"><b>來(lái)自【胡天成甲骨文研究苑】微信群</b></p> <p class="ql-block"><b>作者系本文小編之【陌雪詩(shī)社】詩(shī)友,中華詩(shī)詞學(xué)會(huì)會(huì)員,新晉山東省作家協(xié)會(huì)會(huì)員</b></p>