成人小说图片视频|一区二区亚洲视频|欧美成人18刺激毛片|欧美黄色一级视频视频|99少妇无码在线|手机在线黄色A级小电影|亚洲一二三区午夜电影在线观看|欧美一区二区三区巨大|国产三级无码高清|图片区综合校园中文字幕

隴東舞蹈

西岐布衣

<p class="ql-block">說隴東舞蹈</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 隴東民間舞蹈者,慶陽文脈之瑰寶也。據(jù)《中國民族民間舞蹈集成·甘卷》所載,廿世紀八十年代,慶陽尚存民間舞蹈六十余種。其歷世演進,流變不輟,或承遠古巫風,或襲秦漢百戲,或續(xù)魏晉武舞之韻,地域特色昭然,文化內(nèi)涵深廣,堪稱黃土高原之藝術奇葩。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">一、溯源:多元文化之薈萃</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 隴東舞蹈,源遠流長,肇自上古,融多元文化而成:</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 周之遺風:荷花舞(古名云朵子)本于周族賽社祭祀,乃周俗與上古諸族文化交融之產(chǎn)物;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 秦漢百戲:《頂碗》諸舞,存秦漢"百戲"之雜技、滑稽遺韻;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 魏晉武舞:羊皮鼓舞,具漢魏以降"武舞"之剛勁,勢若雷霆;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 羌氐余韻:羊皮鼓舞(又名端公舞),源自先秦白馬氐羌,見證古代民族文化之交融。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 其流變脈絡明晰:由遠古巫舞,至漢代靈星舞,唐宋隴東秧歌漸成,明清繁衍多元,廿世紀四十年代"新秧歌運動"勃興,五十年代荷花舞榮膺國際金獎,遂成一代經(jīng)典。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">二、分布:流域斑塊之格局</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 隴東舞蹈,分布循地理之形、文化之脈,呈流域化、斑塊化之態(tài):</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 古慶陽府境(慶城、西峰等地):隴東秧歌(徒手秧歌)為代表,徒手而舞,無扇無帕,"蹬跨"之步獨樹一幟;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 慶陽西南(涇川一帶):《仙鶴舞》盛行,仿仙鶴之姿,蘊圖騰崇拜之遺風;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 茹河流域:小曲戲《頂碗》,融雜技與滑稽,得秦漢百戲之神;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 慶陽東北部:羊皮鼓舞,擊鼓而舞,剛健雄渾,祭祀之氣濃郁;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 慶城、西峰地帶:《扁擔舞》,肩挑紅綢竹擔,步履矯健,盡現(xiàn)生活之趣;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 華池之地:五福鼓(蝠鼓),堪稱鼓樂"活史",祭祀意蘊深厚。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"> 斯格局之下,同舞異派,"十里不同風,百里不同俗",藝苑景觀蔚為大觀。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">三、分類:五類別具其致</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">(一)勞動習俗之舞:農(nóng)桑文明之寫照</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"> 此類舞蹈,摹生產(chǎn)勞作之態(tài),顯周祖農(nóng)耕發(fā)祥地之底蘊:</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"> 《黑牛耕地》:盛行慶陽中北,二伶頂牛皮扮牛,一人執(zhí)鞭吆牛,一人持碗撒種,《吆牛號子》高亢,田耕之景宛然眼前,鄉(xiāng)土氣息醇厚;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 《口銜麥稈舞》:流傳慶陽北部,舞者口銜或手持粘長紙之麥稈,丑婆為引,六女環(huán)繞而舞,紙葉翻飛如麥浪,豐收之喜溢于形色;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 《打榧舞》:慶陽北部之舞,再現(xiàn)收谷打碾之景,舞者圍莊稼垛歡舞,步履沉實,打榧之聲清脆,原生態(tài)之韻盎然;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 《扁擔舞》:慶城、西峰一帶,舞者肩挑紅綢竹擔,身姿靈巧,盡顯勞動者之剛健,彰慶陽人民勤勇之性。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 此類舞蹈,動作簡而明快,生活氣息馥郁,多創(chuàng)于廿世紀四十年代,沿歌舞樂小戲之古制,深印農(nóng)桑文明之痕。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">(二)信仰習俗之舞:遠古崇拜之遺存</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 以宗教祭祀、圖騰崇拜為核心,藏上古信仰之密碼:</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"> 《仙鶴舞》:慶陽西南獨有,舞者戴丹頂頭飾,系竹架白布為翼,仿仙鶴"臨門""理裝""鳴天"之態(tài),圖騰崇拜之跡昭然;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 羊皮鼓舞:慶陽東北部之舞,又名"端公舞",源自先秦羌族,舞者持羊皮鼓,擊鼓祈年,動作或輕捷或粗獷,唱腔高亢,承古代"武舞"之魂。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">(三)節(jié)令習俗之舞:時序更迭之詠嘆</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 與傳統(tǒng)節(jié)日、時令變換相契,展民俗文化之時序性:</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"> 《云朵子》(后易名《荷花舞》):西峰等地盛行,源自漢代歲時游藝,舞者足縛彩云,手持荷花燈,碎步前行,隊形變幻若行云流水,本為娛神祈福之舉;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 《跑馬》:寧縣、西峰一帶,常為社火開場,舞者扮古騎兵或《三國》人物,"引馬"領之,變"跑四門""卷白菜"等軍陣,足系銅鈴,鼓樂震天,具西北征戍之壯烈。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">(四)禮儀習俗之舞:人倫秩序之展演</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 與人生禮儀、社交儀軌相融,顯慶陽傳統(tǒng)倫理之念:</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 此類舞蹈,重儀式、講規(guī)范,多見于婚喪壽誕之場,以舞姿表敬長、賀新人之懷,禮俗意蘊深濃。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">(五)生活習俗之舞:日常情趣之抒懷</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">展慶陽人民日常生活之智趣:</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"> 《劃旱船》:春節(jié)社火之舞,舞者立船形道具中,"艄公"引槳,仿舟行之態(tài),服飾華美,喜慶盈然;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 《玩花燈》:元宵之樂,舞者持各色花燈,夜中展演,隊形流轉(zhuǎn),燈火璀璨如星漢,祥和之景畢現(xiàn)。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">四、藝韻:獨樹一幟之表征</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">(一)徒手為征:隴東秧歌之標識</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 徒手而舞,乃隴東舞藝最著之特色,尤以隴東秧歌為甚:</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"> 不執(zhí)扇、不握帕,以上肢"甩、纏、抻"為基,"甩"分"大甩"(剛勁利落)、"小甩"(輕盈柔和);</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 創(chuàng)"蹬跨"之步,沉穩(wěn)有力,適配隴東高原之地形;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 此征源于隴東高原寒冽之氣候,農(nóng)桑勞作徒手之習,乃生活本真之寫照。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">(二)鼓樂為魂:節(jié)奏之根基</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 鼓樂者,隴東舞蹈之靈魂也,居核心之位:</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"> 以鼓為主:羊皮鼓、五福鼓、太平鼓之屬為主要伴奏,鼓聲鏗鏘,節(jié)奏多變;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 輔以嗩吶:環(huán)縣一帶之中長桿嗩吶(俗稱"二桿子"),音色昂揚,與鼓聲相和;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 鑼鼓點繁富:如《跑馬》之鼓點"細碎緊促,若群馬奮蹄",盡現(xiàn)激越之景;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 樂風多元:既有《吆牛號子》之高亢,亦有《揚燕麥》(荷花舞伴奏)之清婉,融梵樂、民樂、道教音樂之韻。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">(三)隊形為畫:流動之景致</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 隴東舞蹈,重群體隊形之變,造視覺之沖擊:</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"> 《云朵子》:隊形若"龍擺尾""燕穿梭""剪子股",碎步輕盈,如云朵飄移;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 《跑馬》:"跑四門""掛四斗""卷白菜"等軍陣,氣勢磅礴,再現(xiàn)古戰(zhàn)之景;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 《隴東秧歌》:"長蛇陣""蝎子步""龍回頭"之屬,流轉(zhuǎn)自然,顯集體協(xié)作之精神。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">(四)融聚為體:多元藝術之合</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">隴東舞藝,呈多元融合之態(tài):</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 歌舞樂戲一體:多含歌唱、器樂、戲劇之素,如《頂碗》融雜技與滑稽;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 即興與規(guī)范相濟:既有固定程式,亦容舞者即興發(fā)揮,增表現(xiàn)力與互動之趣;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 道具巧用:《荷花舞》之蓮花盤、《仙鶴舞》之鶴翼、《跑馬》之紙馬,既添視覺之美,又深文化之涵。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">五、文值:活態(tài)之史典</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">(一)史證之價</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 諸舞者,若"活史"然,存周代至今之文化記憶:《云朵子》留漢代游藝之形,《仙鶴舞》傳圖騰崇拜之魂,《羊皮鼓舞》記羌漢交融之跡,《跑馬》存古軍訓練之痕。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">(二)藝創(chuàng)之值</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">隴東舞蹈,顯"民間至高雅"之升華:</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"> 廿世紀五十年代,戴愛蓮改《云朵子》為《荷花舞》,榮膺世界青年聯(lián)歡節(jié)金獎,成中國舞藝經(jīng)典,慶陽遂有"荷花舞之鄉(xiāng)"之譽;</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 廿世紀九十年代,隴東秧歌代表甘肅赴"全國優(yōu)秀秧歌大賽",斬獲優(yōu)勝,顯民間藝術之獨特魅力。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">(三)認同之要</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 隴東舞蹈,已成慶陽文化之標識、地域認同之載體,于凝聚社群、傳承文脈,功不可沒。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">結語</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 隴東民間舞蹈,乃黃土文化與農(nóng)桑文明之結晶,具歷史悠久、地域鮮明、類型繁富、藝韻獨特之特質(zhì)。其以徒手為征,以鼓樂為魂,以隊形為畫,以融合為要,生動再現(xiàn)慶陽人民之生計、審美與追求。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 諸舞不僅為歷史之見證、藝創(chuàng)之源泉,更為文化認同之紐帶,若黃土高原上之奇葩,于新時代依舊芬芳四溢,熠熠生輝。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">注:本文考《中國民族民間舞蹈集成·甘卷》《北地舞韻》諸籍,參慶陽民間舞蹈普查之果,綜而論之。</p> <p class="ql-block">隴東荷花舞</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 隴東荷花舞,源起慶陽府屬,植根鄉(xiāng)野沃土,與祈年報賽之俗相生,隨四時八節(jié)之序而盛,乃隴東民間舞蹈之翹楚也。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 考其源流,蓋本于遠古巫覡祀神之儀。昔者隴東旱澇無常,農(nóng)桑所系,唯賴天恩。里人聚于社壇,飾荷瓣之裳,效菡萏之姿,踏歌而舞,以禱風調(diào)雨順、五谷蕃熟。逮及漢唐,百戲之風浸于隴右,此舞遂脫巫覡之拘,融樂舞之雅,漸成民間娛情之藝。宋元以降,市井繁興,社火雜劇蔚然成風,荷花舞躋身其間,與秧歌、竹馬相偕演,更添市井之趣。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 觀其舞態(tài),別具神韻。舞者多為二八少女,簪蓮蕊之飾,著粉白羅裙,裙裾綴彩綢為瓣,臨風而動,宛若荷開。舞步則取“碎步碾蓮”之法,足尖輕點,如荷露輕顫;腰肢慢擺,似蓮莖搖波?;蛉逑鄶y,成“并蒂蓮開”之形;或環(huán)環(huán)相扣,作“蓮塘疊翠”之勢。間有舞者持竹枝為柄,擎紙荷一盞,隨隊形流轉(zhuǎn),時隱時現(xiàn),如月光下塘荷映水,迷離動人。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 伴奏之樂,亦饒鄉(xiāng)土之味。初以嗩吶引調(diào),聲韻清亮,如荷風拂耳;繼以鑼鼓拍節(jié),輕重緩急,隨舞步起伏。更有俚曲相和,詞多鄉(xiāng)語,唱田家之樂,頌歲稔之歡,一唱眾和,其聲朗朗。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 至近代,荷花舞幾經(jīng)整理,去蕪存菁,更顯雅致。登舞臺則見其韻,入鄉(xiāng)野則見其情。于方寸之地,能展千畝蓮塘之景;于舉手投足間,可抒隴東兒女之懷。非獨為觀瞻之藝,更載黃土塬之文脈,傳農(nóng)耕民之夙愿,誠可謂一花一舞一鄉(xiāng)風也。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">隴東徒手秧歌</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 隴東徒手秧歌,扎根慶陽黃土大塬,脫胎于祭祀古儀與農(nóng)耕文明,以“赤手無具”之特質(zhì)獨秀民間舞林,2008年入選國家級非物質(zhì)文化遺產(chǎn),堪稱黃土高原上最具煙火氣的藝術活化石,盡顯隴東兒女粗獷豪放、樸實敦厚的精神底色。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 考其源流,遠可溯至新石器時代仰韶晚期,寧縣陽洼遺址出土的六千年前陶鼓,便是早期歌舞與祭祀共生的明證 。古慶陽為多民族聚居之地,漢時“尚氣力、修戰(zhàn)備”的風氣浸潤其間,男性舞者“騎馬蹲襠步”“擺臂弓箭步”等剽悍動作,正是尚武精神的遺存 。周先祖居北豳時,農(nóng)耕勞作與女紅技藝融入舞韻,“擺、甩、抻、纏、繞”的手臂動作,恰是隴東婦女織布刺繡的藝術升華 。至近現(xiàn)代,新秧歌運動賦予其革命新魂,《夫妻識字》《兄妹開荒》等作品將工農(nóng)商學兵形象納入表演,讓這門古藝煥發(fā)生機 。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 觀其舞態(tài),核心在“扭”,妙在“徒手”。表演者身著紅綠彩服、腰束彩帶,赤手空拳卻能盡抒胸臆——大甩臂剛勁利索,小甩臂輕柔婉轉(zhuǎn),十字步踏于中軸,蹬跨步穩(wěn)健有力,纏腿動作巧奪天工,全身扭擺如浪濤翻涌 。表演分“過街秧歌”與“場地秧歌”:過街時鑼鼓嗩吶引路,隊列邊行邊舞,即興逗趣;場地表演則由“秧歌頭兒”指揮,變幻出長蛇陣、龍回頭、燕穿梭等隊形,聚散開合間妙趣橫生 。隊伍中“騷老頭”執(zhí)煙鍋、“害婆娘”舞棒槌,滑稽逗樂的角色穿插其間,讓粗獷舞姿多了幾分市井情趣 。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 伴樂之韻,盡顯鄉(xiāng)土本色。大嗩吶蒼勁渾厚,小嗩吶嘹亮歡快,《地里免》《小放牛》等民間曲牌交替奏響,輔以鑼鼓鐃镲的鏗鏘節(jié)拍,與舞者動作渾然一體,既襯得舞姿更顯豪放,又唱出了隴東人對生活的熱愛與期盼。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 如今,這門從遠古走來的舞蹈,依舊活躍在歲時節(jié)慶、婚喪嫁娶之間,不借道具而氣韻十足,不事雕琢而真情流露,既是隴東文脈的鮮活傳承,更是黃土高原上永不褪色的生命歡歌。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">隴東舞韻詩</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">隴東鼓角起黃塵,</p><p class="ql-block">千載風流傳古身。</p><p class="ql-block">徒手旋飛驅(qū)曉霧,</p><p class="ql-block">長歌酣舞破蒼旻。</p><p class="ql-block">蓮燈搖碎秦時月,</p><p class="ql-block">馬陣踏開周土春。</p><p class="ql-block">最是田疇歡舞處,</p><p class="ql-block">鼓聲融盡稼禾辛。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">沁園春·隴東舞贊</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 黃土高坡,鼓震蒼穹,舞起漢云??帐秩缧D(zhuǎn),腰纏古韻;蓮燈搖曳,步踏芳塵。跑馬揚塵,羊皮擊節(jié),耕罷田疇舞太真。笙歌里,憶周秦遺韻,漢魏風痕。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 多元文脈相存,引世代生民寄此村。有秧歌憨樸,情牽稼穡;鶴姿清雅,意溯圖麟。扁擔挑春,麥苗銜喜,百戲余風醉客魂。文才續(xù),嘆千年風骨,永照今人。</p>