<p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">山亭柳?贈(zèng)歌者</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">晏殊 〔宋代〕</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">家住西秦。賭博藝隨身?;?、斗尖新。偶學(xué)念奴聲調(diào),有時(shí)高遏行云。蜀錦纏頭無(wú)數(shù),不負(fù)辛勤。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">數(shù)年來(lái)往咸京道,殘杯冷炙漫消魂。衷腸事、托何人。若有知音見(jiàn)采,不辭遍唱陽(yáng)春。一曲當(dāng)筵落淚,重掩羅巾。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———??????———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">1、詞牌【山亭柳】雙調(diào)七十九字,前段八句五平韻,后段八句四平韻。詞牌依:晏殊體</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">2、主題自選</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">3、寫(xiě)作要求:本次創(chuàng)作依詞林正韻第六部平聲,押韻不正確不收。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">本期整理:雲(yún)夢(mèng)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">譯文附后</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———??????———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">《清風(fēng)閣》詩(shī)詞社編輯部</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">顧問(wèn):若影 愿你快樂(lè) 靜怡</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">社長(zhǎng):微風(fēng)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">副社長(zhǎng):閑云野鶴 愛(ài)染流年 竹溪聽(tīng)笛</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">總編:孤島</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">執(zhí)行總編:昨夜落花</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">主編:羽君 和悅</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">副主編:藍(lán)色雨 壞小壞 琳瑯 天嬌 雲(yún)夢(mèng) 芥子</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">01. 山亭柳·醉春君</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">雲(yún)夢(mèng)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">初綻冰魂。半裹雪縈身。凝曉露,洗纖塵。麗蕊漫浮香溢,瘦枝斜墜花神。佇沐西風(fēng)蕭瑟,靜守清醇。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">素毫拈韻幽情賦,寒梅倚竹共昆侖。長(zhǎng)亭外,寄春君。短棹傳箋碧海,緩歌寫(xiě)夢(mèng)紅云。擷取玲瓏詠嘆,吟醉微醺。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———??????———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">02. 山亭柳·春光</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">壞小壞</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">偏愛(ài)陽(yáng)春。弱柳蕩纖身?;ㄝ嗑G,艷苞新。紫燕壘巢檐下,水波流動(dòng)晴云。壟上青青苗壯,足見(jiàn)辛勤。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">卷中初識(shí)謀篇道,真情可貴系神魂。衷心訴、向何人。幸得傾壺?fù)艄?jié),與君不患詞貧。美景佳期共聚,清雅無(wú)塵。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———??????———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">03. 山亭柳·梅雪羈懷</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">琳瑯</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">凝雨頻頻??~緲籠寒云。群嶺上,舞龍鱗。朔雪漫封幽徑,遠(yuǎn)天猶被瓊吞。碎玉風(fēng)迷望眼,驀亂心神。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">少年揮別關(guān)山遠(yuǎn),孤懷冷對(duì)驛燈昏。時(shí)邀月,醉傾樽。盼得知音有約,此身共寄松筠。且待梅花綻放,同倚銷(xiāo)魂。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———??????———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">04. 山亭柳·自嘲</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">天嬌</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">人在紅塵。萬(wàn)事不由身。嫌冷雨,喜陽(yáng)春。偶拾雪梅情調(diào),默吟秋日行云。醉在青春留夢(mèng),幾度辛勤。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">數(shù)年追逐名和利,殘羹冷飯合情吞。春秋事,慢銷(xiāo)魂。閱盡人間百態(tài),悔來(lái)錯(cuò)失良人。淺唱知音落淚,侵濕羅巾。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———??????———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">05. 山亭柳·冬念</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">靜怡</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">山嶺披銀??崂溟]荊門(mén)。風(fēng)凜冽,掃霜痕。弱柳舞枝凝玉,獨(dú)鷗搖影閑云。寂寞荒村殘照,靜對(duì)乾坤。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">歲程多阻思難寄,塵途盡瘁夢(mèng)空論。憑欄處,意氤氳。記取流年欲醉,那時(shí)共賞芳晨。但愿春回燕繞,重話(huà)情溫。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">06. 山亭柳.春日思君</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">淡然超然</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">爭(zhēng)艷繽紛。盡是賞花人。紅綠處、笑聲頻。獨(dú)往谷亭而去,遠(yuǎn)離喧鬧芳鄰。細(xì)柳猶如當(dāng)日,少了郎君。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">憶曾攜手同游地,輕言暖語(yǔ)最銷(xiāo)魂。千山隔,共陽(yáng)春??v使容顏漸老,??莶蛔兿嘤H。此刻朱欄遍撫,祈望重溫。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———??????———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">07. 山亭柳.大雪思</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">西木</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">霜鎖寒津,雪覆舊苔痕。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">飄瑞葉,凍江云。萬(wàn)里玉鸞迷徑,一川銀粟封門(mén)。望斷天涯遙路,嘆在孤村。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">少年蹤跡隨蓬轉(zhuǎn),而今鬢角已霜新。思桑梓,念賢君。數(shù)點(diǎn)昏鴉散盡,幾聲斷雁猶聞。欲問(wèn)南枝故里,誰(shuí)寄芳春?</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———??????———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">08. 山亭柳.雪梅情</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">西木</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">梅蕊清芬。雪里一枝新。飛瑞葉,綻冰魂。欲報(bào)早春芳信,浴霜孤艷乾坤。百卉凋零蕭瑟,獨(dú)有香存。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">日來(lái)凝雨天寒凍,溫低夜永卻繽紛。今憐見(jiàn),玉宵神。遠(yuǎn)處簫音婉轉(zhuǎn),異鄉(xiāng)引起思君。且把初心素愿,遙寄情真。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———??????———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">09. 山亭柳·迎元日</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">王華</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">銀粟沾身。薄霧籠三秦。臨亞歲,盼新春。戶(hù)戶(hù)欲將嬌耳,沸騰鍋里歡欣。忽見(jiàn)枝頭梅蕊,露出清純。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">樂(lè)然徐步公園走,氤氳氣息忒輕新。看翁媼,有精神。一曲高歌唱響,笑聲是處頻頻。國(guó)泰民安納福,真?zhèn)€良辰。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———??????———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">10. 山亭柳·冬日暖陽(yáng)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">一笑</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">晴旭穿筠,照透小窗塵。檐雪薄,漸無(wú)痕。碎影縷金篩地,淡暉柔染庭茵。靜里光陰融煦,醉了閑人。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">懶憑闌干聽(tīng)風(fēng)軟,輕翻故卷味清真。梅初綻,暗香勻。暖日偎身入夢(mèng),燼溫暗繞眉顰,莫道冬寒料峭,心有陽(yáng)春。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">11. 山亭柳 ·梅雪夢(mèng)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">朔雪</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">衣縞黏云,奮袂掠星辰。風(fēng)引路,月藏身。萬(wàn)里碎瓊鋪徑,一枝疏影先春。冷韻馨浮空谷,夢(mèng)繞寒村。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">素箋拈韻酬知己,瑤琴幾疊夢(mèng)痕深。邀梅雪,共金樽。且把真情付與,幾經(jīng)鬢染霜新。幸有良師益友,長(zhǎng)伴晨昏。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———??????———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">12. 山亭柳 詠荷</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">一葉如蘭</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">香溢河津。曉霧裊花魂。撐翠蓋,玉珠勻。棹舉白鷗驚夢(mèng),水清紅藕留痕。出俗何須山寺,守節(jié)無(wú)塵。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">畫(huà)工難繪冰清韻,中通外直凈猶矜?;ň樱稳??若有知音見(jiàn)賞,任無(wú)白雪陽(yáng)春。舉世清廉若此,天地清新。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———??????———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">13. 山亭柳·十月楚天雨</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">芥子</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">霜染江津。冷雨織寒銀。云黯黯,掩荒榛。四野混濛垂幕,亂絲輕綰含顰。不見(jiàn)前山飛絮,枉念冰痕。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">楚天千里凝愁色,殘荷敗葉鎖孤村。燈窗寂,漏聲頻。漫說(shuō)秋光瑟落,更添客恨無(wú)垠。坐聽(tīng)空階滴瀝,低唱吟魂。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———??????———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">14. 山亭柳·江浦歸帆</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">會(huì)計(jì)師</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">煙浦凝顰,寒浪漱金鱗。蘆葉老,荻花新。一棹晚潮初落,半篷殘照氤氳。望斷天涯征雁,寄與歸人。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">數(shù)程云水江湖客,十年風(fēng)月酒邊身。霜鬢改,故山昏。懶向長(zhǎng)安問(wèn)路,且隨鷗鷺為鄰。醉里挑燈看劍,夢(mèng)入青蘋(píng)。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———??????———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">15. 山亭柳·詠梅</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">王華</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">銀粟紛紛。冷蕊綻三秦。香撲面,影篩云。傲骨與松同伴,麗顏和竹為鄰。遠(yuǎn)看玲瓏清絕,好不銷(xiāo)魂。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">玉肌冰魄堪今古,瓊枝雪漫復(fù)昏晨。真嫻靜,忒迷人。和靖癡癡作賦,畫(huà)家戀戀留痕。此物冰心雅潔,無(wú)愧花君。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">16. 山亭柳·流光</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">羽君</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">輕倚欞門(mén)。靜謐看晨昏。殘菊抱,海棠陳。暮色籠煙繚繞,畫(huà)堂清冷眉溫。遠(yuǎn)處簫音如訴,緒起紛紛。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">蘚苔傾覆青階石,秋風(fēng)掃葉似無(wú)人。清波轉(zhuǎn),又傷神。一柱華年誤卻,一朝墨淡箋新。只道流光負(fù)了,那份懷真。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———??????———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">17. 山亭柳 贈(zèng)某人</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">一葉輕舟</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">猶喜詩(shī)文,義結(jié)五湖人。無(wú)逐利,逐閑身。偶爾縱歌歡笑,有時(shí)聲震昆侖??v是明星光彩,不及湘君。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">抒懷應(yīng)作多情客,全憑墨里漲精神。今朝必,趁良辰。舉盞新篇可賦,不辭此際迎春。待我塵心滌盡,長(zhǎng)與為鄰。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———??????———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">18. 山亭柳·夜思</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">孤島</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">閑對(duì)金樽。煮酒酌黃昏。千緒疊,黛眉顰。醉里未尋陳?ài)E,憶深徒自傷神。悵望梢頭殘?jiān)?,冷寂何因?lt;/span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">夜闌孤枕難眠久,窗前雀語(yǔ)細(xì)相聞。韶光謝,暗留痕。漸老蒼顏雪鬢,此生不似陽(yáng)春。歲月無(wú)聲數(shù)盡,還有幾輪。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———??????———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">19. 山亭柳·緣</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">微風(fēng)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">脂粉輕勻。角辮兩肩分。桃杏面,柳楊身。勿問(wèn)妙齡何許,且看沾雨攜春。未待拋牽紅線(xiàn),際會(huì)心神。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">一朝相識(shí)良緣結(jié),今生便做白頭人。情非故,誓猶新。歲月蔫存靜好,燕勞哪見(jiàn)長(zhǎng)鄰。悵望紅塵滾滾,勾魄搜魂。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">山亭柳?贈(zèng)歌者</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">晏殊 〔宋代〕</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">家住西秦。賭博藝隨身?;?、斗尖新。偶學(xué)念奴聲調(diào),有時(shí)高遏行云。蜀錦纏頭無(wú)數(shù),不負(fù)辛勤。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">數(shù)年來(lái)往咸京道,殘杯冷炙漫消魂。衷腸事、托何人。若有知音見(jiàn)采,不辭遍唱陽(yáng)春。一曲當(dāng)筵落淚,重掩羅巾。</span></p><p class="ql-block"><b style="font-size:15px;">譯文:</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">我家住在西秦,開(kāi)始只是靠小小的隨身技藝維持生活。在吟詞唱曲上別出新裁,翻新花樣。我偶然學(xué)得了念奴的唱腔,聲調(diào)有時(shí)高亢能遏止住行云。所得的財(cái)物不計(jì)其數(shù)。沒(méi)辜負(fù)我的一番辛勞。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">數(shù)年來(lái)往返于咸京道上,所掙得的不過(guò)是一些剩灑冷飯。滿(mǎn)腹心事,該向何人去訴說(shuō)?若得知音賞識(shí),我不會(huì)拒絕為他唱那些最難最高雅的歌曲。唱完一曲后我在酒宴上當(dāng)眾落下淚來(lái),再次拿起羅帕掩面而泣。</span></p><p class="ql-block"><b style="font-size:15px;">注釋:</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">①山亭柳:詞牌名,晏殊是宋詞中第一次用平聲韻填寫(xiě)此調(diào)的作者。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">晏殊小詞一向并無(wú)標(biāo)題,這首詞以《贈(zèng)歌者》題名是一種例外。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">②西秦:地名,在今甘肅省榆中北。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">③博:眾多,豐富。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">④花柳:泛指一切歌舞技巧。 斗:競(jìng)爭(zhēng)。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">⑤念奴:唐代天寶年間著名歌女。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">⑥高遏行云:《列子·湯問(wèn)》說(shuō)古有歌者秦青“撫節(jié)悲歌,聲振林木,響遏行云”。遏,止。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">⑦蜀錦:出自蜀地的名貴絲織品。 負(fù):辜負(fù)。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">⑧‘?dāng)?shù)年”二句:杜甫《贈(zèng)韋左丞》詩(shī):“騎驢十三載,旅食京華春。殘杯與冷炙,到處潛悲辛?!?lt;/span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">⑨漫:枉,徒然。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">⑩采:選擇,接納。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">?《陽(yáng)春》:即《陽(yáng)春曲》,一種屬于“陽(yáng)春白雪”的高雅歌曲。</span></p><p class="ql-block"><b style="font-size:15px;">賞析:</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 全詞通過(guò)一個(gè)歌者年老色衰遭遺棄的悲慘命運(yùn),道出封建社會(huì)千千萬(wàn)萬(wàn)被玩弄、遭遺棄的歌女藝妓的共同心聲。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 上片通過(guò)描寫(xiě)紅歌女年輕時(shí)的盛況,反襯出年老的失意。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> “家住西秦,賭博藝隨身。”是歌女的語(yǔ)氣自信而又自負(fù)。“家住西秦”是寫(xiě)實(shí),因?yàn)橄旅嬗小皵?shù)年來(lái)往咸京道”的句子,歌女當(dāng)是住陜西附近?!百€”是比賽競(jìng)爭(zhēng)之意。這兩句是歌女述說(shuō)自己的出身,自言具有多種浪漫的藝術(shù)技能,敢和人比賽競(jìng)爭(zhēng)。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> “花柳上,斗尖新。偶學(xué)念奴聲調(diào),有時(shí)高遏行云”,仍然是歌女十分自負(fù)的口氣?!盎?,斗尖新”之“花柳”代指一切歌舞藝術(shù)才能技巧?!岸贰?,仍是競(jìng)賽之意?!凹狻保歉咛?,是過(guò)人之處。“新”,不是陳陳相因的舊套。合起來(lái),這是歌女說(shuō)自己多種藝術(shù)才能上敢和大家競(jìng)賽,并且比別人高超,新穎獨(dú)創(chuàng),絕不流俗。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">“偶學(xué)念奴聲調(diào),有時(shí)高遏行云”,是具體形象地夸述自己的才能如何?!芭肌?,有隨便之意?!澳钆笔翘铺鞂毮觊g有名的歌女。詞中歌女似乎自豪地訴說(shuō):我偶爾隨便一唱當(dāng)年念奴曾經(jīng)唱過(guò)的歌,能讓天上的行云停住,聽(tīng)我歌唱,足見(jiàn)我唱得有多么美,多么動(dòng)聽(tīng)?!案叨粜性啤?,語(yǔ)出《列子·湯問(wèn)》,說(shuō)古有歌者秦青“撫節(jié)悲歌,聲振林木,響遏行云”。這幾句,當(dāng)是失意時(shí)回憶當(dāng)年得意情事所言,所以,每一句自負(fù)的話(huà)后面,都有一種反襯中的失意悲慨。自負(fù)的口氣,實(shí)是自負(fù)的不平。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">“蜀錦纏頭無(wú)數(shù),不負(fù)辛勤”,寫(xiě)當(dāng)年得意之時(shí),歌聲一發(fā),令眾人傾倒,博得賞賜無(wú)數(shù),不辜負(fù)自己多年的辛勞?!笆皴\”,是四川的絲織品,當(dāng)時(shí)很名貴,古時(shí)歌女多以錦纏頭,因借“纏頭”之名指稱(chēng)贈(zèng)與她們的財(cái)帛。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 下片描寫(xiě)歌女年老色衰后所遭逢的冷遇,抒發(fā)詞人對(duì)她的無(wú)限同情。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> “數(shù)年來(lái)往咸京道,殘杯冷炙漫消魂”,是失意后凄涼冷落境遇的寫(xiě)照。從詞里的“西秦”、“咸京道”地點(diǎn)上看,當(dāng)是晏殊被貶知永興時(shí),慨嘆自己的不平境遇而作的??梢?jiàn)作者這首詞確有“借他人酒杯澆自己塊壘”之寓意。這首詞的整個(gè)口吻都寄托著感慨?!皻埍渲恕闭Z(yǔ)本杜甫《贈(zèng)韋左丞》詩(shī):“騎驢十三載,旅食京華春。殘懷與冷炙,到處潛悲辛”,此處寫(xiě)歌女境遇如此可悲,令人“消魂”。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">“衷腸事,托何人?”歌者因?yàn)榉饨ㄉ鐣?huì)女子沒(méi)有獨(dú)立的地位,盼望能找一個(gè)可以終生相托的人,盼望找到一個(gè)足以托身的所,可以安身立命,終生為之奉獻(xiàn)而不改變。“衷腸事”,是指內(nèi)心的事,這里是指終生相托的大事。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> “若有知音見(jiàn)采,不辭徧唱陽(yáng)春”,仍是以歌女的口氣自述:假如有一個(gè)知我心的人“見(jiàn)采”(“采”,選擇、接納),那么我將唱盡高雅美好的《陽(yáng)春白雪》的曲子,把一切最美好的東西都奉獻(xiàn)給他。這雖然是一個(gè)歌女的口吻,但又體現(xiàn)了一個(gè)中國(guó)舊知識(shí)分子、封建士大夫的報(bào)國(guó)之情。這里的“若有知音見(jiàn)采”之“若有”是實(shí)無(wú),也就是悲嘆找不到知音。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> “一曲當(dāng)筵落淚,重掩羅巾”了??梢韵胂蟮贸觯@個(gè)歌女酒筵前唱歌,想起當(dāng)年得意之時(shí)的滿(mǎn)堂彩聲,眼下卻這樣凄清冷落,不禁當(dāng)即流下了眼淚。而當(dāng)時(shí)這個(gè)筵席前,作者由歌女之悲哀,引起了自身遭貶受逐,客居外鄉(xiāng)的悲傷。晏殊所托喻的是歌女,而歌女內(nèi)心即使有悲哀,眼中有淚水,也要“重掩羅巾”,不能讓人看到?!爸匮凇保菍掖瘟鳒I,屢次擦干。每次感到悲哀,都要強(qiáng)作笑顏,其悲哀就更為深重了。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 這首詞在《珠玉詞》中是別具一格的。從思想內(nèi)容看,它一反以往流連酒歌的生活、相思離別的閑愁、風(fēng)花雪月的吟詠,而是反映了一個(gè)被侮辱、被損害的歌女的不幸命運(yùn),具有較強(qiáng)的現(xiàn)實(shí)意義。從作品的風(fēng)格來(lái)說(shuō),也一反以往的雍容華貴、閑雅圓融,而變得激越悲涼。這一轉(zhuǎn)變或許與作者罷相知外郡的境遇有關(guān),雖則詞中沒(méi)有象自居易的《琵琶行》明寫(xiě)“坐中泣下誰(shuí)最多,江州司馬青衫濕,”但讀者仍可以看出作者借歌女之酒杯澆自己塊壘的寓意。</span></p>